dịch vụ luật sư, tư vấn luật, công ty luật, luật sư, luật sư hà nội

Tuyên bố quyết cho nghỉ việc toàn bộ nhân viên yếu kém của các Tổng Công ty quản lý cảng, quản lý bay... vì nhận nhiều con cháu nên khó bảo của bộ trưởng Đinh La Thăng đang được coi là lời tuyên chiến với "con ông cháu cha".

Cuộc tuyên chiến này đang nhận được nhiều lời động viên nhưng cũng lắm điều e ngại.

Vì theo quan điểm của PGS.TS Nguyễn Tiệp - nguyên Hiệu trưởng trường ĐH Lao động-Xã hội "nếu không tuyển người này thì họ cũng tuyển người khác, vấn đề là con ông cháu cha vào rồi có làm được việc hay không?"

Ảnh minh họa

Thực tế không có luật nào cấm con ông cháu cha được thi tuyển, trúng vị trí cao. Dù là con ông cháu cha nhưng khi thi tuyển đỗ thì họ cũng như những thí sinh bình thường. Cũng không thể khẳng định những người bình thường thi tuyển cũng đều là những người làm được việc... việc quyết liệt loại bỏ những người không làm được việc là cần thiết để thanh lọc, tinh giản bộ máy.

Tuy nhiên, PGS Nguyễn Tiệp nhấn mạnh"quyết liệt phải đi cùng thực tế". Nhắc lại hàng loạt sự cố về điều hành bay trong thời gian gần đây, đặc biệt là sự cố sập nguồn điện hệ thống điều hành không lưu ngày 20/11. Bộ trưởng Đinh La Thăng khẳng định: "Toàn bộ số nhân viên yếu kém của Tổng công ty Quản lý bay phải cho nghỉ việc ngay. Số có chất lượng trung bình sẽ cho đào tạo lại trong thời gian nhất định, nếu không được sẽ chấm dứt hợp đồng".

Đây là chỉ đạo "có gang có thép" rất đáng nể của một tư lệnh đầu ngành. Tuy nhiên, nếu theo đánh giá tỉ lệ tay nghề trung bình yếu chiếm khoảng 40% và các trình độ tiếng anh chưa đạt tiêu chuẩn chiếm khoảng 31%, cho nghỉ hết thì Bộ trưởng Thăng lấy ai để làm việc? Hay bộ trưởng Thăng đã có nguồn dự phòng khác?

PGS.TS Nguyễn Tiệp cho rằng có nhiều lý do, nhiều nguyên nhân làm khó cho quyết tâm của bộ trưởng Thăng. "Trong bối cảnh hiện nay, để xử lý triệt để con ông cháu cha là rất khó. Không thể làm được!".

Ông Tiệp nêu ví dụ, ông Cục trưởng muốn cho nghỉ việc cán bộ này, theo quy định trưởng phòng phải đề xuất, rồi phải lấy ý kiến nhân viên phòng hành chính, phòng kỹ thuật... rồi từ kết quả đó cứ theo lý mà làm. Nhưng ở VN lý và tình không có ranh giới rõ ràng.

Nếu người bị cho nghỉ việc là cháu giám đốc hay em giám đốc, thì dù có lấy ý kiến cũng không ai dám đồng ý cho nghỉ. Mà ông Cục trưởng lại do ông giám đốc đưa lên chẳng hạn... tức là mối quan hệ có lợi ích đan xen lẫn nhau, nể nang nhau thì quyết định đuổi việc một người là không đơn giản.

Hay câu chuyện tôi giúp anh giải quyết chuyện đất cát, anh phải giúp tôi thằng cháu... là những câu chuyện có thực không còn đơn giản là quan hệ thủ trưởng với nhân viên mà còn là mối quan hệ quyền lợi giữa đơn vị này với đơn vị khác, người này với người kia...

PGS.TS Nguyễn Tiệp chia sẻ "Bản thân tôi cũng gặp không ít trường hợp con ông cháu cha không làm được việc, nhưng tôi không dám đưa ra được một quyết định đuổi việc hay không vì nói thật là tôi sợ. Hơn nữa, tôi biết là có muốn chưa chắc tôi đã làm được".

Vì nếu là cơ quan tư nhân việc đuổi hay giữ một nhân viên là rất dễ dàng còn với cơ quan nhà nước lại khác. "Giữ một người hay bỏ một người nhiều khi không mất mà lại được", do đó ông Tiệp cho rằng trong hoàn cảnh vừa muốn giữ quan hệ lại vừa muốn lập thành tích thì buộc người ta phải cân nhắc giữa cái được cái mất.

Thực tế, chất lượng cán bộ công chức bấy lâu nay người ta đang kêu trời, nhiều nhận định có tới 30% cán bộ, công chức cắp ô nhưng bộ Nội vụ vẫn đưa ra báo cáo 99% cán bộ công chức mẫn cán. Nếu tất cả cán bộ, công chức đều hoàn hảo đến vậy, liệu quyết tâm đến như bộ trưởng Thăng cũng có thể loại bỏ được mấy người?

Ông Tiệp cho rằng, khi quan hệ không tính bằng tiền thì lại được đo bằng tình cảm rồi thì cơ chế xin cho...khi tất cả chưa được sòng phẳng thì không chỉ riêng với hàng không, ngân hàng mà bất cứ ngành nào cũng vậy việc loại bớt con ông cháu cha là cả hành trình gian nan.

PGS Nguyễn Tiệp nhấn mạnh, đuổi việc một ai không phải nói là có thể làm được mà cần phải lấy ý kiến cả hội đồng kỷ luật. Phải theo quy định của bộ Nội vụ, ngay từ bổ nhiệm cũng đã phải có cả một quá trình xét tuyển, đánh giá, nhận xét, thi tuyển... thì khi muốn cách chức cũng phải thực hiện theo quy trình này. Phải lập hội đồng kỷ luật, tiến hành phê bình, kỷ luật, cảnh cáo rồi đến giáng chức, cách chức và đuổi việc tức là ngay cả khi Bộ trưởng muốn đuổi việc thì cũng không thể tự mình quyết định.

Do đó, vị PGS này kết luận: Tinh thần bộ trưởng Thăng là cần thiết, nó giống như phát súng mở màn cho cuộc tuyên chiến với vấn nạn "con ông cháu cha" nhưng để từ lời nói đi liền với thực tế còn cần đến cả một quá trình để thay đổi nhận thức của toàn hệ thống.

Ngay cả khi thay đổi được nhận thức của cả hệ thống, thì việc thay đổi lối sống, văn hóa của người Việt cũng là cả vấn đề. Rất ít người đủ dũng cảm tự chặt tay, chặt chân mình hay "đánh chuột nhưng không dám đánh vỡ bình" thì làm sao diệt được chuột.

"Chỉ khi nào, lời tuyên chiến đó không còn là hiện tượng cá biệt, bộ trưởng Thăng không còn đơn độc một mình trên một chiến tuyến khi đó khẩu lệnh của bộ trưởng Thăng mới có sức nặng", PGS Nguyễn Tiệp nói.

Do đó, vị PGS cho rằng, không phải khi tuyển vào rồi mới tìm cách loại ra mà cần phải thực hiện sàng lọc ngay từ đầu.

Thứ nhất, phải tăng cường tính thực thi. Tổ chức thi tuyển nghiêm chỉnh, nội dung sát thực tế.

Thứ hai, tổ chức thi tuyển công khai, minh bạch.

Thứ ba, phải có cơ chế thử việc, đánh giá công tâm. Chỉ có như vậy mới có thể làm được.